İçeriğe geç

Hangi Ünvanlarla Karşılaşacaksınız

Bu yazıda size, ruhsal ihtiyaçlarınızla (Notlar: 1-“Ruh” kelimesini spiritüel manada kullanmadım. 2-Bazı konular biyolojik kökenlidir, etkileri ruhsal olarak dışa vurulur. 3-Sürekli böyle açıklamalar yapmak çok sıkıcı, sonrasında yapmayacağım, isteyen istediği gibi anlasın) ilgilenen bazı ünvanlarla ilgili olarak kısa tanımlama ve açıklamalar sunmak istiyorum.

Büyük kısmı bilimsel çerçevede bu işi yürüten ünvanlar olmakla birlikte bir kısmı da sosyal medyada karşınıza çıkan, hatta bazılarını hiç duymadığınız kavramlar, ünvanlaşmaları kişilerin kendi becerisi.

Yani genel olarak açıklamaya çalıştığım, tarafı olmadığım bir yazı yazmaya çalıştım. Hatta daha ilginci, yazı nedense tamamlanamıyor. Belki de bir spiritüel danışmanın bunu açıklaması gereklidir 🙂

Psikiyatrist

Bu unvan sahipleri 6 yıllık tıp eğitiminin, yani pratisyen hekimliğin üzerine “psikiyatri uzmanlık eğitimi” almış olan kişilerdir.

Psikoloji Doktoru

Bu unvan sahipleri lisans ve yüksek lisans üzerine psikoloji alanında doktora yapmış olan kişilerdir. Daha çok akademik çalışmalarda bulunup, üniversitelerde öğretim görevlisi statüsünde çalışırlar ancak sahada da çeşitli alanlarda faaliyet yürütürler.

Klinik Psikolog

TABABET VE ŞUABATI SAN’ATLARININ TARZI İCRASINA DAİR KANUN’una göre (Kanun Numarası : 1219) ek madde 13 şu şekilde belirlemiştir:

Ek Madde 13 – (Ek: 6/4/2011-6225/9 md.)

a) Klinik psikolog; psikoloji veya psikolojik danışma ve rehberlik lisans eğitimi üzerine klinik ortamlarda gerekli pratik uygulamaları içeren klinik psikoloji yüksek lisansı veya diğer lisans eğitimleri üzerine psikoloji veya klinik psikoloji yüksek lisansına ilaveten klinik psikoloji doktorası yapan sağlık meslek mensubudur.

Klinik psikolog, nesnel ve yansıtmalı ölçüm araçları, gözlem ve görüşme teknikleri kullanarak psikolojik değerlendirme ile uluslararası teşhis ve sınıflama sistemlerinde hastalık olarak tanımlanmayan ve Sağlık Bakanlığının da uygun bulduğu durumlarda psikoterapi işlemleri yapar. Hastalık durumlarında ise ancak ilgili uzman tabibin teşhisine ve tedavi için yönlendirmesine bağlı olarak psikoterapi uygulamalarını gerçekleştirir.

Klinik Psikolog Ne İş Yapar? (Türk Psikologlar Derneği web sitesinde yazılana göre)

Yürürlükteki sağlık mevzuatına göre klinik psikologlar

  1. Uluslararası Hastalık Sınıflandırma (ICD-10) listesinde F00 ile F99 kodları arasında yer alan hastalıklarda ilgili uzman tabibin teşhisine ve tedavi için yönlendirmesine bağlı olarak, hastalara eğitimini aldığı terapi ve psikolojik destek hizmetlerini verir.
  2. Gözlem ve görüşme teknikleri kullanır; eğitimini almış olmak kaydı ile zekâ, kişilik, gelişim, nöropsikolojik testler, ilgi, tutum ve uyum envanterleri gibi araçları uygular ve yorumlar.
  3. Kullandığı ölçme, değerlendirme yöntemlerinin psikometrik özelliklerine, verdiği psikolojik hizmetlerin ya da eğitim programlarının etkinliğinin değerlendirilmesine yönelik çalışmalar/araştırmalar yapar.
  4. Eğitimini almış olduğu alanlarda hastalara, hasta yakınlarına, ekipteki tüm elemanlara insan ve davranışları hakkında kuramsal ve uygulamalı eğitimler verir.
  5. Toplum ruh sağlığını korumaya yönelik faaliyetlere katılır, katkı sağlar.
  6. Psikolojik değerlendirme ile hastalık olarak tanımlanmayan ve ayrıca sıralanmış durumlarda eğitimini aldığı psikoterapi uygulamalarını yapar.
  7. Gerekli durumlarda bireyler ya da aileleri için krize müdahale, travma ve afetlerde bireysel/grup psikolojik yardım ya da eğitimini aldığı psikoterapi uygulamalarını yapar ve/veya yapılmasını önerir.

Uzman Psikolog:

Psikoloji lisans eğitimi üzerine psikoloji ve bağlı alanlarda yüksek lisans yapmış kişilerin kullandığı unvandır. Tezli yüksek lisans yapmış olanlar, doktora yaparak “doktor” unvanı alabilir, üniversitelerde görev alarak akademik çalışmalar yürütebilirler. 

Psikolog:

Psikoloji alanında lisans eğitimi almış kişilerdir. 

Meslek kanunuyla yetki alanları tam olarak belirlenmediği için “terapi uygulamaları” yapamazlar. Bu konu Türk Psikologlar Derneği web sitesinde ” “Psikolog,” YÖK tarafından kabul edilen psikoloji lisans programlarından mezun olanlar tarafından kullanılan bir unvan olup terapi uygulama yetkisi tanımaz.” şeklinde açıklanmıştır.

Çalışmaları, ilgili yönetmeliklerle belirlenmiş veya  “uzman tabip” olarak anılan psikiyatrist, nörolog ve gerektiğinde ilgili diğer alanların tıp hekimlerinin taleplerine göre şekillenir. 

TABABET VE ŞUABATI SAN’ATLARININ TARZI İCRASINA DAİR KANUN’una göre (Kanun Numarası : 1219) ek madde 13 şu şekilde belirlemiştir:

Ek Madde 13 – (Ek: 6/4/2011-6225/9 md.)

a) …

 Psikoloji lisans eğitimi üzerine ilgili mevzuatına göre Sağlık Bakanlığınca uygun görülen psikolojinin tıbbi uygulamalarıyla ilgili sertifikalı eğitim almış ve yeterliliğini belgelemiş psikologlar sertifika alanlarındaki tıbbi uygulamalarda görev alabilirler.

             Uzman tabibin teşhis ve yönlendirmesiyle ya da bağımsız olarak yapılabilecek mesleki uygulamalar, bu bentteki prensipler çerçevesinde Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Psikologlar Ne İş Yapar? (Türk Psikologlar Derneği web sitesinde yazılana göre):

Milli eğitim mevzuatı, adalet mevzuatı ve milli savunma mevzuatında kısmen yer verilen görev tanımlarının yanı sıra yürürlükteki sağlık mevzuatına göre psikologların sağlık hizmetlerindeki iş ve görev tanımları şu şekilde düzenlenmektedir:

  1. Psikoloji lisans eğitimi üzerine ilgili mevzuata göre Bakanlıkça uygun görülen psikolojinin tıbbi uygulamalarıyla ilgili sertifikalı eğitim almış ve/veya yeterliliğini belgelemiş psikologlar, klinik psikoloğun sorumluğunda test teknik ve yöntemlerini uygular ve raporlar, hasta görüşmesi yapar. Psikolojik rehabilitasyon hizmeti, afet ve kriz ile özel alanlara yönelik psikolojik destek hizmeti verir. Taburcu olan hastaların izlem, görüşme, danışmanlık hizmetlerine katkı sağlar.
  2. Uluslararası teşhis ve sınıflama sistemlerinde hastalık olarak tanımlanmayan psikologları doğrudan ilgilendiren durumlarda ayaktan, yatan ve kronik hastalığı olan hastalara ve yakınlarına klinik psikoloğun ve/veya psikiyatri uzmanının sorumluluğunda psikolojik destek hizmetleri verir. 
  3. Toplum ruh sağlığını korumaya yönelik faaliyetlerde görev alır.
  4. Çalıştıkları kurumlarda diğer çalışanlara yönelik psikolojik destek eğitimleri verir. 
  5. Psikoteknik değerlendirme yapar.
  6. Eğitimini almış olduğu alanda hastalara, hasta yakınlarına, ekipteki tüm elemanlara duygu, düşünce, davranış ve bedensel hastalıkların ilişkileri, tutumların ve davranışların değiştirilmesi, stres gibi insan davranışları hakkında kuramsal ve uygulamalı bilgi verir.

Psikolojik Danışma ve Rehberberlik Uzmanları (PDR):

PDR, bireylerin kendilerini kişisel, sosyal, akademik ve kariyer gibi alanlarda geliştirebilmelerine katkı sağlayan bir meslektir. Okullarda “rehber öğretmen” veya okul dışında “eğitim koçu”, “kariyer danışmanı” gibi ünvanlarla anılan PDR mezunları toplumda bilinenin aksine, ruh sağlığı bozuk hastaları tedavi etmezler ve teşhis koymazlar, ilaç yazmazlar.

PDR bölümü üniversitelerde 4 yıllık eğitim veren lisans bölümleridir. Mezunlar,  ”Psikolojik Danışman” unvanı alırlar.

Aile Danışmanı:

Aile Danışmanlığı aileyi oluşturan bireylerin birbirleriyle olan ilişkileri yaşadıkları sorunlar, sorun çözme, evlilik, ayrılık ve boşanma sırasında çocuklarla ve aile ile ilgili bireysel ya da bireyler arasındaki sorunların üstesinden gelinmesine yardımcı olan bir danışmanlık hizmetidir.

Dil ve Konuşma Terapisti:

TABABET VE ŞUABATI SAN’ATLARININ TARZI İCRASINA DAİR KANUN’una göre (Kanun Numarası : 1219) ek madde 13 şu şekilde belirlemiştir:

Ek Madde 13 – (Ek: 6/4/2011-6225/9 md.)

d) Dil ve konuşma terapisti; dil ve konuşma terapisi alanında lisans eğitimi veren fakülte veya yüksekokullardan mezun veya diğer lisans eğitimleri üzerine dil ve konuşma terapisi alanında yüksek lisans veya doktora yapan, bireylerin ses, konuşma ve dil bozukluklarının önlenmesi için çalışmalar yapan ve ilgili uzman tabip tarafından teşhisi konulmuş yutkunma, dil ve konuşma bozukluklarının rehabilitasyonunu sağlayan sağlık meslek mensubudur.

 Pedagog:

Çocukların zihinsel, psikolojik, sosyal, fiziksel gelişimlerini takip eden, olası problemlere karşı danışmanlık yaparak çözüm üreten; ailelere, çocuklarını doğru yetiştirmeleri konusunda yardım eden uzmanlara denir.

Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik ve Çocuk Gelişimi gibi ilgili bölümlerden mezun olup, akabinde psikoloji alanında lisans veya yüksek lisans ve doktora düzeyinde eğitim almalıdırlar.

Hipnoterapist:

Türk Psikologlar Derneği web sitesinde yapılan açıklama şöyledir:

“Hipnoterapistlik” adında akademik/bilimsel bir uzmanlık alanı veya unvan bulunmamaktadır. Hipnoz, mevzuatta yetkilendirilen kişilerin uzmanlık alanları içinde gerekli hallerde kullanabildikleri bir terapi tekniğidir ve bu tekniği kullanma yetkisi, hipnoz ve hipnoterapi eğitimi almış tabipler, diş tabipleri ve klinik psikologlara yalnızca terapi amacıyla tanınmıştır. 

Buna göre “hipnoterapist” unvanı kullanan ancak tıp ve psikoloji unvanları bulunmayan kişiler, yaşam koçları, kişisel gelişimciler…vs hipnoterapi yapamaz, hipnoterapist unvanı kullanamaz.

Koç:

Eğitim Koçu:

Yaşam Koçu:

İlişki Koçu:

Astrolog:

Numerolog:

Melek Terapisti: